Yazar: Sait Emre Güneş – Köpek Davranış Bilimi Uzmanı . Pozitif pekiştirme yöntemi, 19. yüzyıl sonlarında Ivan Pavlov’un koşullu refleks çalışmaları ve ardından B.F. Skinner’ın operant koşullama kuramı ile popülerlik kazanmıştır. Ancak bu yaklaşım, köpeklerin bilişsel kapasitesini, duygusal zekâsını ve sosyal bağ kurma yetilerini yeterince dikkate almadan, yalnızca ödüle dayalı mekanik bir öğrenme modeli sunmaktadır. Bu çalışma, pozitif pekiştirme yönteminin köpek davranışları üzerindeki kısıtlı etkilerini ve uzun vadeli öğrenme ile güven temelli bağ kurma sürecindeki yetersizliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Pozitif pekiştirme, istenilen davranışın ödül ile güçlendirilmesine dayanan bir yöntemdir. Bu yöntem, tarihsel olarak Pavlov’un klasik koşullama deneylerinden ve Skinner’ın operant koşullama prensiplerinden türetilmiştir. Her iki yaklaşım da köpek davranışlarını salt uyarıcı-tepki ilişkisine indirgerken, köpeklerin kompleks sosyal zekâsı, empati kapasitesi ve bilişsel problem çözme yeteneklerini büyük ölçüde göz ardı etmiştir.Pozitif pekiştirme, genellikle köpeğin hâlihazırda bildiği veya doğal olarak sergilediği davranışların ödüllendirilmesi üzerine kuruludur. Bu durum, eğitmenin kendisini ilerleme kaydediyormuş gibi hissetmesine sebep olsa da, gerçekte köpek tarafından “ödül almak için davranış tekrarı” şeklinde manipüle edilen yüzeysel bir etkileşim yaratabilir. Bu, köpeğin eğitmeni yalnızca bir “ödül sağlayıcı” olarak konumlandırmasına yol açar ve derin, karşılıklı güvene dayalı ilişki gelişimini sınırlar. Duygusal zekâ göz ardı ediliyor: Köpekler yalnızca koşullu reflekslerle değil, duygusal bağ kurma ve empatik etkileşim yoluyla da öğrenir.

Sosyal bağ eksikliği: Yalnızca ödüle dayalı sistem, köpek–insan ilişkisinde liderlik ve güven temelli iletişimi zayıflatır.

Davranış kalıcılığı sorunları: Ödül ortadan kalktığında, davranışın uzun vadede sürdürülme olasılığı düşer.

Manipülasyon riski: Köpek, ödülün verilme mantığını çözerek eğitmeni kontrol eden tarafa dönüşebilir.Pozitif pekiştirme, tek başına köpek eğitiminde yeterli değildir ve köpeklerin ruhsal, bilişsel ve sosyal kapasitelerini anlamadan uygulanması, yüzeysel bir öğrenme sürecine neden olur. Köpek eğitimi; bilişsel zenginleştirme, duygusal bağ güçlendirme, empati temelli liderlik ve bütünsel davranış yönetimi unsurlarını içerecek şekilde yeniden tanımlanmalıdır.